تحقيق : بررسي پيامدهاي فرار دختران از منزل
مقدمه
فرار از خانه از جمله رفتارهاي ناسازگارانه اي است که از کودکان و نوجوانان سر مي زند. گر چه در نگاه اول فرار پديده اي فردي به نظر مي رسد ولي با توجه به پيامدهاي سوء آن براي جامعه بايد آن را از جمله آسيب هاي اجتماعي به حساب آورد. فرار از منزل به عنوان يکي از معضلات خانوادگي و اجتماعي فراگير در سطح جهان مطرح است. در ايران نيز در سالهاي اخير کارشناسان و رسانه ها نسبت به بحراني شدن اين مسئله هشدار داده اند. يکي از دغدغه ها و نگراني هايي که نه تنها خانواده ها بلکه کارشناسان اجتماعي را به خود معطوف ساخته, روند رو به رشد فرار دختران از کانون خانواده است. ارائه آمارهاي روبه افزايش در رسانه ها و رويت به وضوح اين دختران در معابر عمومي، بر نگراني ها بيش از پيش دامن مي زند و تبعات منفي آن به عنوان يک عارضه و آسيب اجتماعي، تاثير بسيار نامطلوبي بر جامعه مي گذارد. سرقت, اغفال, تکدي گري, اعتياد و قاچاق مواد مخدر, سوء استفاده هاي کاري و جنسي, روابط نامشروع, روسپيگري و خودکشي از آسيب هايي است که دختران فراري دچار آن مي شوند.
کارشناسان معتقدند اختلاف بين والدين، طلاق و جدايي آنها، وجود ناپدري و نامادري، ناآگاهي, بيسوادي و فقر فرهنگي والدين, بي مهري, بي توجهي و تبعيض ميان فرزندان, سختگيري و خشونت در خانواده, اعتياد و فساد خانوادگي، اختلافات خانوادگي, توقع بيش از حد از نوجوانان، ترس از تنبيه و توبيخ شدن، سرزنش و شماتتهاي مستمر، تحميل ازدواج زود هنگام، ازدواج ناموفق، خيال پردازي و کسب شهرت، فقر مادي و فرهنگي، کمبود عواطف، عدم وجود محيط امن در خانواده، سوء ظن، شک و بدخلقي والدين، ناخواسته بودن کودک, کنجکاوي دوران نوجواني نسبت به کشف مناسبات دنياي بيرون از خانه, داشتن دوستان ناباب و بسياري عوامل ديگر از جمله دلايل فرار دختران از خانه محسوب مي شود.
شرايط گذار جامعه از نظام سنتي به مدرن نيز تسريع کننده ايجاد اين آسيب هاي اجتماعي در جامعه است، در جامعه سنتي نظارت شبکه خويشاوندي بر روي فرزندان زياد بوده و نه تنها والدين بلکه منسوبان ديگر هم بر تربيت بچه ها نظارت داشتند اما در شرايط فعلي اين نظارت داخلي به دلايل مختلف سست شده است. مطالعات متعدد نشان داده اند که شرايط نامساعد خانوادگي مهمترين عامل تاثير گذار در فرار دختران از کانون خانواده است. در اين سنين احساسات و هيجانات شديد و بحران بلوغ که همزمان با اين دوره شروع مي شود، نوجوانان را وا مي دارد که به دنبال هويت خود باشد و اغلب آن را در گروه همسالان خويش مي يابد. افسردگي و خمودگي دختران نيز محرکي براي برقراري ارتباط غير متعارف با جنس مخالف و پيدا کردن جايگزيني براي پدر است. برخورد نامناسب والدين سبب تشويق و ترغيب آنان به تشديد ارتباط بيرون از خانه مي شود که خود مي تواند نهايتا به يکي از علل فرار تبديل شود...................................
فرار نوجوانان از خانه و ترك اعضاي خانواده، بدون اجازه والدين يا وصي قانوني، در واقع نوعي واكنش نسبت به شرايطي است كه از نظر فرد نامساعد، غيرقابل تحمل و بعضاً تغييرناپذير است. اين عمل معمولاً به عنوان يك مكانيسم دفاعي به منظور كاهش ناخوشايندي و خلاصي از محرك هاي آزاردهنده و مضر و دستيابي به خواسته هاي موردنظر و عموماً آرزوهاي دور و دراز انجام مي شود. امروزه در اكثر كشورهاي جهان، فرار از خانه به يك معضل جدي اجتماعي تبديل شده است. در ايران نيز فرار دختران از خانه با توجه به هنجارها و ارزشهاي ديني، خانوادگي و اجتماعي، به عنوان يك آسيب و مسئله اجتماعي مطرح است. آمار و ارقام و اخبار جرايد و مطبوعات از روند رو به رشد اين آسيب اجتماعي، كاهش ميانگين سني دختران فراري و ظهور پيامدهاي ناگوار آن حكايت مي كند. عليرغم نبود اطلاعات و آمار معتبر مبتني بر فعاليت ها و شواهد تحقيقاتي، به نظر مي رسد بروز پديده فرار دختران در ايران طي سال هاي اخير رو به افزايش بوده است. هرچند اطلاع رساني مناسبتر در رسانه ها و امكان طرح آن در مجامع علمي طي چند سال گذشته نيز بر بزرگنمايي بروز اين پديده بي تاثير نبوده است. در هر صورت، آن چيزي كه مشخص است اهميت اين پديده از ديدگاه مردم و همچنين سياست گزاران فرهنگي و اجتماعي فعلي كشور از يكسو و عوارض آن براي سلامت جامعه از سوي ديگر است. بطور کلي عوارض فرار دختران از منزل را مي توان در سه گروه كلي زير مطرح نمود:
1- آسيب هاي جدي جسمي و رواني كه خود آنان در معرضشان قرار مي گيرند. البته ناكافي بودن اقدامات حمايتي سيستماتيك در جامعه آنها را تشديد و اكثراً غير قابل جبران مي كند.
2- عوارضي كه خانواده هاي اين دختران بدان مبتلا مي شوند.
3- خساراتي اعم از گسترش بي خانماني، فحشاء و بي بند وباري، اعتياد و غيره كه بر جامعه تحميل مي شود.
به هر حال با عنايت به اهميت نقش حياتي كه زنان و مادران در توسعه اجتماعي و اقتصادي جوامع دارند، كم توجهي به اقدامات موثر براي پيشگيري و كنترل پديده فرار دختران از منزل، فرد، خانواده و جامعه را به تناسب, دچار عوارض كوتاه مدت و دراز مدت بي شماري مي كند كه نتيجه نهايي آن تشديد عقب ماندگي كشور است. مجموعه حاضر بر گرفته از تحقيقات انجام شده تاليفات مقالات سخنرانيها و جزوات است و سعي بر آن بوده است که مجموعه کاملي از تعاريف، آمار و اطلاعات، تئوريها، عوامل و پيامدهاي فرار دختران از منزل تهيه و ارائه گردد. با اميد به اينکه در شناخت بهتر اين پديده به منظور کاهش، کنترل و ارائه راهکارهاي پيشگيرانه مفيد باشد.
درباره :
بررسي پيامدهاي فرار دختران از منزل ,
|